پایان نامه کارشناسی ارشد رشته اقتصاد گرایش توسعه و برنامه‌ریزی اقتصادی با عنوان

بررسی اثر کاهش نرخ مالیات بر درآمدهای مالیاتی دولت

 
مقدمه:
ظهور انقلاب صنعتی و بروز عدم تعادل‌های ناشی از فزونی تولید بر مصرف و برعكس، نقش پول كاغذی و پدید آمدن تورم ساختاری، دخالت مستقیم و مستمر دولت در برنامه‌ریزی‌های اقتصادی برای ایجاد تعادل جهت رشد و توسعه اقتصادی را كه اغلب اقتصاد دانان ضرورتی مهم می‌آنگارند، اجتناب‌ناپذیر می‌نماید.درچنین شرایطی مالیات به عنوان برداشتی حساب شده و متكی بر برنامه از درآمد و ثروت ملی، عمدتاً به مثابه ابزار تنظیم سیاست‌های مالی برای ایجاد تعادل مورد نظر در سطح كلان اقتصادی اهمیت می‌یابد، به گونه‌ای كه بتواند شرایط مناسب جهت رشد و توسعه اقتصادی هماهنگ را ایجاد كند.
 
به علاوه فقر، عدم توازن اقتصادی كه در یك نظام پویای اقتصادی پدیده‌ای متغیر تلقی می‌شود، ایجاب می‌كند تا در مقاطع مختلف رشد و توسعه، برای مبارزه با فقر و توزیع ناعادلانه درآمد و رفع كمبودهای اقتصادی اقشار آسیب‌پذیر، هماهنگ با نظام اقتصادی منابع مالی  و راههای تامین آن مشخص گردد. از این رو منابع درآمدی جهت تامین مالی برنامه‌های ایجاد توازن اقتصادی باید از پویایی و تحرك و انعطاف‌پذیری لازم و كافی برخوردار باشد.
 
سیاستهای مالی نقش پویایی درفرآیند توسعه اقتصادی كشورهای جهان سوم دارند. این گروه از سیاستها تقریبا بخش جدایی ناپذیر روند توسعه اقتصادی هستند. از میان ابزارهای سیاست مالی، مالیاتها نقش مهمتری دارا می‌باشند.كارایی یك سیاست مالی در ساختار نظام مالیاتی نهفته است. مالیات ها یكی از معمولترین و مهمترین روش تامین مخارج خود از طریق اختصاص منابع، قدرت خرید در اقتصاد را به دست می‌آورند.مالیات عبارت است از: پرداختهای اجباری برای فعالیتهای مشخص اقتصادی.
 
 
 
کلمات کلیدی:

مالیات

نظام مالیاتی ایران

وضعیت مالیات در ایران

درآمدهای مالیاتی دولت

توسعه و برنامه‌ریزی اقتصادی

 
 
اهمیت طرح مساله:
تلاش در جهت تحقق عدالت اجتماعی از هدف‌های اصلی این تحقیق میباشد. بدیهی است كه وجود عدالت در جامعه، توسعه اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی كشور را به همراه خواهد داشت.همچنین، طی این مسیر موارد زیر نیز مورد توجه است.الف. توسعه و بهبود كیفیت شرایط عمومی زندگی مردم شامل بهبود و توزیع درآمد و ثروت و كاهش ضریب جینی ب. اصلاح نظام مالیاتی به نحوی كه از صاحبان درآمدهای بالا، مالیات متناسب اخذ شود.ج. جهت دادن كمكهای انتقالی دولت و بودجه عمومی در قالب یارانه‌ها، بخشودگی‌ها، عوارض، مالیات و سایر تسهیلات و امتیازات در راستای حمایت از اقشار آسیب‌پذیر و نیازمند و محرومیت زدایی همچنین كاهش وابستگی اقتصاد كشور به درآمدهای حاصل از نفت و توسعه بیش از پیش صادرات غیر نفتی از دیگر هدفهای كیفی كلان است كه برنامه یكی از راههای تحقق آن را استفاده از حداكثر ظرفیت‌های موجود مالیاتی در كشور می‌داند.
 
در قانون برنامه سوم سیاستهای درآمدی به گونه‌ای طراحی شده است كه همراه با كاهش ابعاد دولت، تامین هزینه‌های جاری صرفاً از طریق افزایش سهم درآمدهای مالیاتی در بلندمدت با:
الف. افزایش سهم مالیاتهای مستقیم در درآمدهای مالیاتی كشور به استثنای حقوق بگیران ب. حذف تدریجی معافیتهای مالیاتی اعطا شده به بخش‌ها و رشته فعالیتهای مؤسسات مختلف همراه با اصلاح قیمتها و تخصیص بودجه و بازنگری نظام مالیاتی براساس تعریف پایه درآمد.ج. بررسی جهت برقراری روشهای جدید نظام مالیاتی كشور متناسب با درآمدها به منظور افزایش وصول درآمدهای مالیاتید. بازنگری در تشكیلات و روشهای اخذ مالیات با هدف روز آمد نمودن و افزایش كارایی نظام مالیاتی و سایر موارد مشابه امكان‌پذیر خواهد بود. بدین ترتیب اهمیت وضع مالیات و شیوه‌های كارآمد وصول آن به عنوان ابزار دستیابی به هدفهای كلان برنامه و دولت روشن می‌شود.
 
 
 
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات
مقدمه 2
اهمیت طرح مساله 2

ضرورت ایجاد تحول اساسی در نظام مالیاتی ایران 3

انگیزه ورود به بحث مالیات 4
فرضیه‌های تحقیق 5
اهداف تحقیق 5
روش تحقیق 5
منابع آماری مورد استفاده 6
 

فصل دوم: مروری بر ادبیات موضوعی مالیات

مقدمه 8

اثر مالیات بر عرضه نیروی كار 12

اثر مالیات بر تقاضای كل 13

اثر مالیات بر عرضه سرمایه 14

تورم و تغییر خزنده طبقه‌بندی مالیاتی 15

بار مالیات (Tax Burden) 15

فرار از مالیات: (Tax Avoidance) 15
مبنای مالیات 15

ویژگیهای نظام مالیاتی 16

انواع درآمدهای مالیاتی دولت 17
ظرفیت مالیاتی (Taxable Capacity) 18
ساختار انواع ظرفیت مالیاتی 19
مالیات و كارایی اقتصادی 20
نرخهای مالیاتی 23
كشش مالیاتی 24

مالیاتها و سیاستهای اقتصادی 25

نقش مالیاتها در متغیرهای اقتصادی كشورهای در حال توسعه 26

مبانی نظری معافیتهای مالیاتی 28
انواع معافیتهای مالیاتی 28
ویژگی‌های وضع معافیتهای موضوعی 31
انگیزه‌های معافیت مالیاتی 32
مطالعات انجام شده در خارج از كشور 34
مطالعات انجام شده در داخل كشور 37
منحنی لافر 43
 

فصل سوم: نگاهی به وضعیت مالیات در ایران و مقایسه آن با کشورهای منتخب

مقدمه 47

ترکیب درآمدهای دولت در اقتصاد ایران 47

ساختار درآمده‌ی مالیات در اقتصاد ایران 51

مالیات بردرآمد افراد 54
مالیات بر ثروت 58
مالیات بر شرکتها 61
مالیات بر واردات 64
مالیات بر مصرف و فروش 67

مسائل نظام مالیاتی در اقتصاد ایران 71

 
فصل چهارم: چهارچوب نظری
مقدمه 75
چهارچوب نظری 75
معادلات مورد بررسی 80
 

فصل پنجم: برآورد مدل 

مقدمه 86
روش برآورد الگو 86
اطلاعات آماری و معرفی متغیرها 86
محاسبه شاخص 90
 
فصل ششم: نتیجه گیری و پیشنهادات
نتایج حاصل از این تحقیق 92
پیشنهادات: 93
منابع 95
پیوست ها: 96
 
 
فهرست جداول:
جدول شماره (1-4): سهم بخش معاف و هزینه فرصت درامد مالیاتهای مستقیم از دست رفته طی برنامه اول 47
جدول 1-3 ترکیب درآمدهای دولت (1384-1350) 50
جدول 2-3 عملکرد درآمدهای مالیاتی (1375-1350) (درصد) 51
جدول 3-3 مقایسه بین‌المللی شاخصهای عمده مالیاتی، 2003 53
جدول 4-3 مالیات بر درآمد(1383-1350) 56
جدول (5-3) مقایسه بین‌المللی مالیت بر درآمد، 2003 57
جدول6-3- مقایسه نسبت معافیت مالیاتی به محصول ناخالص داخلی سرانه، 2003 (درصد) 58
جدول 7-3 مالیات بر ثروت (1383-1350) درصد 59
جدول 8-3 مقایسه بین‌المللی مالیات بر ثروت، 2003 (درصد) 60
جدول 9-3 مالیات بر شرکتها (1383-1350) (به درصد) 62
جدول (10-3) مقایسه بین‌المللی مالیات بر شرکتها 2003 (به درصد) 63
جدول 11-3 مالیات بر واردات (1383-1350) (درصد) 65
جدول 12-3 مقایسه بین‌المللی مالیات بر واردات، 2002 (درصد) 66
جدول 13-3 مالیات بر مصرف فروش (1383-1350) (درصد) 69
جدول 14-3 مقایسه بین‌المللی مالیات بر مصرف و فروش، 2003 (درصد) 70
جدول 1-5 نتایج حاصل از برآوردگر درآمد (log yt¬) 88
جدول2-5 نتایج حاصل از برآورد معادله مصرف (log ct) 88
جدول 3-5 نتایج حاصل از برآورد معادله قیمت (log cpit) 88
جدول 4-5 نتایج حاصل از برآورد معادله تقاضای پول (M/Pt) 89
جدول 5-5 نتایج حاصل از برآورد معادله سرمایه‌‌گذاری (log it) 89
جدول 6-5 نتایج حاصل از برآوردگر معادله صادرات (log xt) 89
جدول 7-5 نتایج حاصل از برآورد معادله واردات (log mt) 90